Een ondertoezichtstelling is één van de zwaarste maatregelen die opgelegd kan worden binnen de jeugdzorg. Je mag dan verwachten dat wanneer je kind onder toezicht gesteld wordt, je de juiste hulp zal ontvangen waardoor de thuissituatie verbetert. De praktijk is helaas anders.

Toen ik je leerde kennen was je negen jaar oud. Je was klein voor je leeftijd en had je hele leven lang samen met je ouders in een zwaar verwaarloosde woning gewoond. Niet alleen de woning was verwaarloosd, ook jij was verwaarloosd. Je ouders hebben hun best gedaan om jou een veilig en stabiele thuissituatie te geven. Dit is ze in die negen jaar niet gelukt. Om die reden ben je uit huis geplaatst en zijn de zorgen om jouw ontwikkeling zichtbaarder.

Tandenpoetsen, douchen, voelen wanneer je naar de toilet moet, het herkennen van emoties, weten wanneer je veilig bent en wanneer je iets of iemand kan vertrouwen. Dit zijn dingen die voor jou niet vanzelfsprekend zijn of dingen die je nooit hebt geleerd.

Inmiddels zijn we vier jaar verder en heb je in een crisispleeggezin, twee pleeggezinnen en op een woongroep gewoond. Na al die wisselingen woon je uiteindelijk sinds augustus 2019 bij je projectouders. Dat zijn pleegouders die in dienst zijn van een instelling en ze begeleiden de kinderen die bij hen wonen.

Therapie en zorgen

Vanaf het moment dat je niet meer thuis woonde, zijn de zorgen over jouw ontwikkeling zichtbaarder. De hulp die jij nodig had vanaf het begin was therapie. Maar wat voor therapie? Eigenlijk op alle ontwikkelingsgebieden: omgaan met emoties, je eigen lichaam leren kennen, het structureren van routines, het aanvoelen van je eigen grenzen en die van anderen en bovenal traumatherapie.
De tekst die ik toen heb geroepen is sinds die tijd vaak voorbij gekomen. Niet alleen bij jou maar ook bij andere kinderen waarbij ik betrokken ben. Ik heb mezelf de afgelopen jaren vaak horen zeggen: ‘Ik meld je alvast aan, dan sta je maar alvast op de wachtlijst’.

Kinderen worden niet zonder reden onder toezicht gesteld. Ze hebben in de meeste gevallen intensieve hulpverlening nodig. In 2021 is het niet meer vanzelfspreken dat kinderen de hulp krijgen die ze nodig hebben. Vaak duurt het een half jaar of langer, of is er een opnamestop of een budgetplafond. Maar wat gebeurt er als kinderen, waaronder jij, niet de passende hulpverlening krijgen? De situatie wordt, voor zover dit mogelijk is, gestut en gesteund totdat de juiste hulpverlening wél kan starten.

Voor jou betekende het dat je nog meer stagneerde in je ontwikkeling. Je werd niet geholpen met het verwerken van je trauma’s. Je keerde meer in jezelf en kon je moeilijk openstellen voor je projectouders. En andersom konden je projectouders jou moeilijk bereiken. Die situatie was voor niemand prettig en het werd steeds grimmiger in huis. Er zat zelfs een risico in dat je mogelijk moest verhuizen. Gelukkig kon je uiteindelijk starten met de gewenste hulp.

Die hulp heeft ervoor gezorgd dat jijzelf en je projectouders weer wat meer lucht kregen. Jullie elkaar beter konden begrijpen en er ruimte was voor groei. Toen je kon starten ontpopte je en maakte je grote stappen in je ontwikkeling. Ik ben blij dat ik hier getuige van mocht zijn en je kan trots op jezelf zijn in de stappen die je tot nu toe al hebt gemaakt.

Bij jou is de situatie gelukkig niet geescaleerd. Ik had het jou zeker niet gegund om weer naar een andere opgroeiplek te moeten verhuizen. Maar in sommige thuissituaties escaleert het wel als de passende hulp niet beschikbaar is. Ook dit zie ik regelmatig in de praktijk voorkomen.

Oorzaken

We kunnen het ons niet permitteren om thuissituaties van kwetsbare gezinnen te laten escaleren omdat er budgetplafonds en wachtlijsten zijn, of omdat er geen of te weinig gespecialiseerd personeel beschikbaar is. Maar ook omdat de juiste zorg niet is ingekocht en daarom niet ingezet kan worden. Bij DJGB zijn we van mening dat kinderen recht hebben op de hulp die zij nodig hebben en niet alleen op de hulp die ingekocht is.

Dit alles zorgt ervoor dat ik mijn werk niet goed kan uitvoeren. En ondertoezichtstellingen worden verlengd omdat je na een half jaar pas kan starten met de juiste hulpverlening. De effecitiviteit is weg en doelen worden minder snel of niet behaald. Daarnaast is het bezig zijn met geld regelen voor passende zorg niet wat mijn werk leuk maakt. Het is geen bezigheid waar ik veel tijd aan kwijt wil zijn. Die tijd steek ik liever in de gezinnen en de kinderen zodat zij na één jaar weer verder kunnen zonder betrokkenheid vanuit het gedwongen kader.