Andra Pusco werkt als ervaringsdeskundige voor het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming in de regio Gooi & Vechtstreek. Dit landelijke programma streeft naar een effectievere en slimmere organisatie van jeugd- en gezinsbescherming in Nederland. Het doel? Professionals en organisaties beter laten samenwerken in plaats van langs elkaar heen werken.

Andra’s betrokkenheid als ervaringsdeskundige begon tijdens een spiegelbijeenkomst van Veilig Thuis, waar cliënten en hulpverleners in gesprek gaan om van elkaar te leren. Als ervaringsdeskundige, die zelf drie jaar te maken heeft gehad met een ondertoezichtstelling, bracht Andra haar eigen inzichten hierna naar voren tijdens een bijeenkomst met 50 medewerkers vanuit verschillende organisaties binnen het sociaal domein. Haar openheid over haar ervaringen gaf de aanwezigen een waardevol perspectief op hoe het systeem wordt beleefd door cliënten.

Het probleem van versnippering in hulpverlening
Binnen de jeugdbescherming werken veel organisaties samen, wat in de praktijk vaak leidt tot een wirwar van hulpverleners die betrokken zijn bij één gezin. Andra: “Dit noemen we een “estafettemodel,” waarin informatie steeds wordt doorgegeven aan andere hulpverleners. Hoewel dit model samenwerking suggereert, verloopt de overdracht vaak niet vlekkeloos. Tijdens deze processen gebeurt het regelmatig dat informatie verandert, onvolledig wordt doorgegeven, verdwijnt of dat er nieuwe details worden toegevoegd die niet altijd relevant zijn.”

“Hoewel ik in staat was mijn situatie duidelijk te verwoorden en mijn behoeften kenbaar te maken, was dit proces al ingewikkeld genoeg. Ik had bovendien het geluk dat ik steun kreeg van een medewerker van Veilig Thuis, terwijl mijn dossier daar eigenlijk al gesloten was. Ook bleef de wisseling van hulpverleners op een gegeven moment beperkt. Voor veel gezinnen die afhankelijk zijn van hulpverlening, kan het gebrek aan consistente en betrouwbare informatieoverdracht echter veel grotere gevolgen hebben. Dit kan leiden tot misverstanden tussen hulpverleners, onnodige vertragingen en in sommige gevallen zelfs tot verlies van vertrouwen in het systeem.”

De toegevoegde waarde van ervaringsdeskundigen
Ervaringsdeskundigen zoals Andra kunnen een belangrijke rol spelen ook binnen de jeugdbescherming. Door hun eigen ervaringen met hulpverlening en de complexe uitdagingen waar gezinnen mee te maken kunnen krijgen, begrijpen zij als geen ander wat deze gezinnen doormaken. Ze weten hoe het voelt om in een moeilijke situatie te zitten, en juist deze persoonlijke betrokkenheid maakt hen uniek. Ze brengen niet alleen praktische ondersteuning, maar ook iets veel waardevollers: het gevoel van herkenning en begrip. Voor gezinnen die worstelen met complexe problemen, zoals verslaving, financiële onzekerheid, of het opgroeien met een ouder met een verstandelijke beperking, biedt een ervaringsdeskundige een luisterend oor en een voorbeeld van veerkracht. Hun aanwezigheid laat gezinnen zien dat zij niet alleen zijn in hun situatie en dat er altijd een weg vooruit is, hoe uitzichtloos het ook mag lijken. Maar ook voor de betrokken hulpverleners zijn ervaringsdeskundigen van grote waarde. Ze vervullen een brugfunctie tussen cliënten en hulpverleners. Vanuit hun ervaringskennis bieden zij een aanvullende bron van kennis aan die van de hulpverlener.

Samen werken aan oplossingen

Met het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming kan de juiste hulpverlening sneller en efficiënter worden ingezet. Gezinnen hoeven minder lang te wachten op de ondersteuning die zij nodig hebben, en hulp wordt doelgerichter geboden. Door een gezamenlijke aanpak, waarbij verschillende organisaties effectief samenwerken en met inzet van een ervaringsdeskundige, ontstaat er een gedeelde verantwoordelijkheid. Elke betrokken professional draagt bij aan het grotere geheel, wat leidt tot een beter afgestemde en meer samenhangende hulpverlening.

Binnen het Toekomstscenario werken we vanuit een grondhouding waarbij (ervaringsdeskundige) professionals met het gezin samenwerken om de thuissituatie te verbeteren bij onveiligheid. Daarnaast richten we de samenwerking efficiënter en effectiever in om recidive en maatregelen in de toekomst binnen een gezin te voorkomen. Met de inzet van ervaringsdeskundigen voelen gezinnen en hulpverleners zich ondersteund, begrepen en gehoord, wat hen helpt om vertrouwen te behouden in het systeem.