Nico Molenaar is boos en wanhopig als hij Tweede Kamerleden benadert en de publiciteit zoekt om de juiste hulp voor zijn oudste dochter te krijgen. Haar problemen zijn zo ernstig dat het hele gezin eronder lijdt en uiteindelijk alle vier de kinderen een ondertoezichtstelling krijgen. Jeugd- en gezinsbeschermer Annelies Blank voert de maatregel uit. Met haar manier van werken is ze de methode van DJGB — Beschermen en Versterken — ten voeten uit. Af en toe out of the box werken, schuwt ze niet.

Foto v.l.n.r.: Biance (moeder), Annelies (Jeugdbeschermer), Nico (vader)

Eerlijk is eerlijk, vader Nico heeft op dat moment niet veel vertrouwen meer in welke hulpverlener of instantie dan ook. De problemen met de oudste van zijn vier kinderen (nu 18, 16, 13 en 6) begonnen ruim drie jaar geleden. Het meisje wordt onder meer depressief en suïcidaal en beschadigt zichzelf. Politie en ambulance staan regelmatig op de stoep. Door de psychogene niet-epileptische aanvallen (PNEA’s) van de oudste is de spanning in huis enorm. Opname in diverse instellingen volgt, maar biedt geen soelaas. De zoektocht naar een goede plek wordt door de complexiteit van de problematiek noodgedwongen vervolgd.

OTS

“Niemand kon haar veiligheid waarborgen. Dat vreet energie. Ik had gehoopt dat ze de juiste hulp zou krijgen maar er gebeurde niks”, zegt Nico. Hij en zijn vrouw zijn daardoor zo in beslag genomen dat ze onvoldoende aandacht kunnen besteden aan de andere drie. Het tweede meisje begint de moederrol voor haar jongere broertje en zusje op zich te nemen. Een ongezonde situatie. Dat beseffen ouders ook wel en de OTS komt dan ook niet echt als een verrassing.

Annelies weet vrij snel het vertrouwen van ouders te winnen. “We waren het zeker niet altijd eens, maar er was wel wederzijds respect en uiteindelijk kwamen we toch altijd op een lijn. Dat is belangrijk. Op een gegeven moment ging de strijd over in samenwerking om samen de strijd aan te gaan”, zegt Nico.

Aansluiten en weerstand bieden

Als ervaren jeugd- en gezinsbeschermer is Annelies heel duidelijk over haar rol: aansluiten, positioneren en weerstand bieden tegen verschillende krachten indien nodig. Annelies: “Deze vader kan nog weleens uit de bocht vliegen, een kort lontje hebben, daar heb ik best begrip voor, maar je moet altijd het einddoel voor ogen houden. Dat heb ik meteen duidelijk gemaakt. Het belangrijkste is: wat willen we bereiken en hoe komen we daar? Dat kan alleen als je kritisch bent, mét respect voor elkaar. Soms moet je bereid zijn over je eigen schaduw heen te stappen. Dat is gelukt.”

Luisteren, kijken waar de problemen zitten en dan de regie pakken. Dat is wat ze doet. “Ik breng geen zak geld mee, ik ben geen hulpverlener maar ik probeer een gezin wel te ontlasten. Deze ouders hadden soms wel twintig afspraken per week voor, met of in het kader van de oudste dochter; van de psychiater naar de systeemtherapeut en dan weer naar de bedrijfsarts. En dat sluit allemaal nooit op elkaar aan. Ik begrijp dat dit energie kost maar ik heb er altijd op gehamerd: jullie zijn ouders van vier. Hou daar rekening mee. Daarmee wilde ik voorkomen dat straks die andere drie ook het huis uit moesten.”

Financiering

Annelies heeft voor het gezin de nodige hulp in weten te schakelen. Van ondersteuning in het huishouden tot assistentie bij het invullen van allerlei formulieren. Zodat vader aan het werk kon blijven en moeder nog even niet terug hoefde naar haar werkgever en het hele gezin toch op de rit bleef. Uiteindelijk is de OTS voor de jongste drie afgelopen zomer afgesloten. De oudste is inmiddels achttien jaar geworden waardoor ook zij niet meer onder de hoede van DJGB valt.

Geen probleem, denken zowel Annelies als ouders, omdat uiteindelijk, na héél veel gezamenlijke inzet, voor de oudste nu hopelijk een goede plek is gevonden. Dat ging niet zonder slag of stoot. “Het was vooral lastig om de financiering rond te krijgen. Ze heeft veel toezicht nodig. Het is een dure plek. Welke gemeente ging het betalen? Die waar haar ouders wonen waarbij ze staat ingeschreven, of de plaats waar ze nu verblijft? Met dat soort dingen heb je te maken. Het is de truc om de contacten goed te houden en ik probeer indien nodig altijd wel buiten de lijntjes te kleuren.”

Nico: “Ik kan me goed voorstellen dat ouders geen OTS willen. Dat heeft ook te maken met hoe je in het leven staat, wij zijn altijd voor samenwerking. En wij blijven hoe dan ook toch de ouders, Annelies was toegevoegd gezag. Eigenlijk had de OTS van mij nog wel even mogen voortduren, zodat Annelies kon blijven. Want bij haar kon ik echt altijd terecht. En als je het beter begrijpt, kun je het beter verdragen.”